III Konferencja PRB. Biblioteka - trzecie miejsce. Ratunek, szansa, wyzwanie

III Konferencja Regionalna Programu Rozwoju Bibliotek odbyła się w Bibliotece Śląskiej 7 grudnia br. Tym razem tematem przewodnim spotkania była „Biblioteka jako trzecie miejsce”. Temat przybliżyła uczestnikom Pani dr Justyna Jasiewicz-Hall z Uniwersytetu Warszawskiego, która rozpatrywała zagadnienie w kontekście ratunku, szansy i wyzwania. Koncepcja „trzeciego miejsca” została stworzona przez Ray’a Oldenburga, zdaniem którego życie każdego człowieka koncentruje się wokół trzech miejsc: domu, pracy i owego „trzeciego miejsca”. Dom to przestrzeń wspólnego funkcjonowania z najbliższymi osobami, miejsce najbardziej intymne, w którym czujemy się dobrze, bezpiecznie, pewnie. Praca stanowi miejsce realizacji ambicji zawodowych, pokonywania przeszkód i wyzwań; jest to arena rozwoju kariery zawodowej, na której jednocześnie każdy za swoją pracę otrzymuje wynagrodzenie. „Trzecie miejsce” to przestrzeń, w której – najogólniej rzecz ujmując – spędzamy wolny czas i prowadzimy szeroko pojęte życie towarzyskie i społeczne. Funkcję „trzeciego miejsca”, zwłaszcza w małych społecznościach lokalnych – choć nie tylko – mogą z powodzeniem pełnić biblioteki. W istocie, niektóre z nich już tę rolę przyjęły, stanowiąc jednocześnie przestrzeń pracy, kontaktu z dobrami kultury oraz spotkań. Ważne jest, by w bibliotece pełniącej funkcję „trzeciego miejsca” wszyscy czytelnicy czuli się dobrze, swobodnie i bezpiecznie. Dlatego też obsługa użytkowników takiej biblioteki wymaga przede wszystkim umiejętności rozwiązywania sytuacji trudnych i konfliktowych. Ważne jest, by rozmowa z użytkownikiem trudnym była rzeczowa, czyli ukierunkowana na rozwiązanie konkretnego problemu dotyczącego korzystania z usług lub zbiorów biblioteki. Raport „Po co Polakom biblioteki” przedstawiła Pani Marzena Szewczyk z Fundacji Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego. Od 2009 roku Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego realizuje w Polsce Program Rozwoju Bibliotek, którego celem jest wzmocnienie potencjału bibliotek publicznych w małych miejscowościach. Dzięki programowi nowoczesne i aktywne biblioteki ułatwiają mieszkańcom pełne uczestnictwo w życiu społecznym i gospodarczym, będąc miejscami dostępu do wiedzy, informacji i edukacji oraz oferując przestrzeń do spotkań i wydarzeń angażujących lokalną społeczność. Działania w ramach PRB obejmowały wyposażenie bibliotek w sprzęt informatyczny, cykl praktycznych szkoleń dla bibliotekarzy, wzmacnianie środowiska bibliotecznego i promocję bibliotek. Od marca 2012 roku prowadzone było badanie skoncentrowane na tym, jakie korzyści dają ludziom biblioteki. Raport „Po co Polakom biblioteki?” jest próbą syntetycznego zaprezentowania wniosków płynących z badań. Raport składa się z trzech części. W pierwszej skupiono się na tym, kto odwiedza biblioteki, kim są użytkownicy. Druga część poświęcona jest szczegółowemu omówieniu korzyści, jakie dają biblioteki użytkownikom oraz innym członkom społeczności. W trakcie analiz wyróżniono dwie główne kategorie takich korzyści: wertykalne oraz horyzontalne, które przecinają wszystkie pozostałe. Ostatnia część poświęcona jest zmianom, jakie dokonały się w ciągu ostatnich lat w bibliotekach biorących udział w programie. W drugiej części Konferencji uczestnicy mieli okazję obejrzeć ciekawą prezentację Pani Małgorzaty Borowskiej ze Stowarzyszenia Klon/Jawor na temat „Bibliotekarz i bibliotekarka jako przewodnicy po świecie społeczników”. Bibliotekarze mogą bowiem działać bardzo aktywnie w przestrzeni organizacji pozarządowych, dlatego też prelegentka starała się udzielić odpowiedzi na pytanie „Co lepiej założyć – stowarzyszenie czy fundację?”. To pytanie zadają sobie często osoby stające przed decyzją o sformalizowaniu swojej działalności społecznej. W skrócie można odpowiedzieć na nie tak: Jeśli masz przyjaciół – załóż stowarzyszenie. Jeśli masz pieniądze – załóż fundację. Stowarzyszenie to grupa osób (przyjaciół, bliższych i dalszych znajomych, członków rodziny), które mają wspólne zainteresowania lub wspólny cel. Razem chcą rozwijać swoje zainteresowania lub osiągnąć wyznaczony sobie cel. Fundacja jest organizacją pozarządową powoływaną dla celów społecznie lub gospodarczo użytecznych, wyposażoną w majątek przeznaczony na realizację tych celów, ustanawianą przez fundatora w oświadczeniu woli złożonym przed notariuszem (lub w testamencie), uzyskującą osobowość prawną z chwilą wpisania do Krajowego Rejestru Sądowego. Fundację, tak jak stowarzyszenie, tworzą ludzie. Jednak o powołaniu fundacji i o tym, czym będzie się ona zajmować, decyduje zazwyczaj jedna lub kilka osób (fundator lub fundatorzy), które chcą osiągnąć jakiś ważny społecznie cel (np. podnieść poziom wykształcenia młodych osób w danej miejscowości) i na ten cel przekazują majątek. W sensie prawnym fundacja to ten właśnie majątek (pieniądze, papiery wartościowe, ruchomości, nieruchomości). Fundator może przekazać majątek także na to, aby osiągnąć cel ważny gospodarczo. Kolejnym punktem Konferencji było ogłoszenie wyników i wręczenie nagród laureatom II edycji konkursu Gminne Koalicje na Rzecz Rozwoju Bibliotek. Pani Maria Gutowska wicedyrektor Biblioteki Śląskiej zapoznała gości z protokołem jury konkursowego. Zgodnie z regulaminem Konkursu „Gminne Koalicje na Rzecz Rozwoju Bibliotek” celem konkursu było: Promocja wydarzeń kulturalno – społecznych, zrealizowanych przez biblioteki wspólnie z partnerami lokalnymi. Dzielenie się doświadczeniami z budowania partnerstw lokalnych i prezentowania „dobrych praktyk” w tym zakresie. Integracja bibliotek publicznych ze środowiskiem lokalnym. Inspirowanie bibliotekarzy i przedstawicieli lokalnej społeczności do twórczej współpracy i realizacji wspólnych przedsięwzięć. Jury przyznało następujące nagrody i wyróżnienia: Miejsce I: Gminna Biblioteka Publiczna w Lelowie za projekt „Ja cię bez trudu nauczę, tego co przydać się może” Miejsce II: Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Siewierzu za projekt „Noc z piłką nożną w bibliotece” Miejsce III Ex aequo: Gminna Biblioteka Publiczna w Świerklańcu za projekt „Z książką w świat wartości” Gminna Biblioteka Publiczna w Radziechowach-Wieprzu za projekt „Cyfrowe Archiwum Historyczne Gminy Radziechowy-Wieprz” Wyróżnienie I stopnia : Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Szczekocinach za projekt „Dbamy o Szczekociny” Gminna Biblioteka Publiczna w Suszcu za projekt „Nasz Korczak” Wyróżnienie II stopnia: Gminna Biblioteka Publiczna w Lyskach za projekt „Artystyczne instrumentarium” Zgodnie z pkt. 3 § 6 Regulaminu konkursowego Organizator dokonał podziału nagród: Gminna Biblioteka Publiczna w Lelowie za zajęcie I miejsca otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 5 000 zł. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Siewierzu za zajęcie II miejsca otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 4 000 zł. Gminna Biblioteka Publiczna w Świerklańcu za zajęcie III miejsca otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 3 000 zł. Gminna Biblioteka Publiczna w Radziechowach-Wieprzu za zajęcie III miejsca otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 3 000 zł. Miejsko-Gminna Biblioteka Publiczna w Szczekocinach za otrzymanie wyróżnienia I stopnia otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 2 000 zł. Gminna Biblioteka Publiczna w Suszcu za otrzymanie wyróżnienia I stopnia otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 2 000 zł. Gminna Biblioteka Publiczna w Lyskach za otrzymanie wyróżnienia II stopnia otrzymała nagrodę rzeczową o wartości 1 000 zł. Nagrodzone projekty zostały zaprezentowane w postaci prezentacji multimedialnych uczestnikom konferencji. Spotkanie zakończył występ duetu gitarowego MODRAN, który wprowadził gości w świąteczny nastrój. Laureatom serdecznie gratulujemy i już dzisiaj zapraszamy wszystkich na IV Konferencję Regionalną Programu Rozwoju Bibliotek jesienią przyszłego roku.